Владите треба да отворат нов фронт во меѓународната борба против даночното затајување со глобален минимален данок за милијардерите, кој би можел да собере 250 милијарди долари годишно, објави во понеделникот Даночната опсерваторија на ЕУ.
Ако се наплати, сумата би била еквивалентна на само 2 проценти од богатството од речиси 13 трилиони долари во сопственост на 2.700 милијардери на глобално ниво, соопшти истражувачката група на Париската школа за економија, пренесува Си-Ен-Ен.
Во моментов, милијардерите ефикасно плаќаат многу помалку персонален данок од другите даночни обврзници со поскромни средства, бидејќи тие можат да го паркираат богатството во компании за да ги заштитат од данок на доход, рече групата во својот извештај за глобално затајување данок за 2024 година.
„Според нас, ова е тешко да се оправда бидејќи ризикува да ја поткопа одржливоста на даночните системи и социјалната прифатливост на оданочувањето“, изјави директорот на опсерваторијата Габриел Зукман за новинарите.
Личниот данок на милијардерите во Соединетите држави се проценува дека е близу 0,5 отсто и е низок до нула во Франција со инаку високи даноци, проценува Опсерваторијата.
Растечката нееднаквост во богатството во некои земји ги поттикнува повиците за најбогатите граѓани да носат поголем дел од даночното оптоварување бидејќи јавните финансии се борат да се справат со стареењето на населението, огромните финансиски потреби за енергетската транзиција и долговите собрани за време на пандемијата на Ковид.
Буџетот на американскиот претседател Џо Бајден за 2024 година вклучуваше планови за минимален данок од 25 отсто за најбогатите 0,01 отсто, но тој предлог оттогаш падна на страна од пратениците во Вашингтон преокупирани со заканите за затворање на владата и претстојните рокови за финансирање.
Иако координираниот меѓународен притисок за оданочување на милијардерите би можел да потрае со години, Опсерваторијата укажа на успехот што владите го постигнале во сè, освен да се стави крај на банкарската тајна и да се намалат можностите мултинационалните компании да го префрлат профитот во земји со низок данок.
Лансирањето на автоматското споделување на информациите за сметките во 2018 година го намали износот на богатството што се чува во офшор даночните раеви за три пати, проценува опсерваторијата.
Договорот од 2021 година меѓу 140 земји ќе го ограничи опсегот на мултинационалните компании да го намалат данокот со резервирање профит во земји со ниски даноци со поставување на глобално ниво од 15% на корпоративното оданочување од следната година.
„Нешто што многу луѓе мислеа дека е невозможно, сега знаеме дека всушност може да се направи“, рече Зукман. „Логичниот следен чекор е да се примени таа логика на милијардерите, а не само на мултинационалните компании.
Во отсуство на широк меѓународен притисок за минимален данок на милијардерите, Зукман рече дека „коалицијата на подготвени земји“ може еднострано да го води патот.
Иако крајот на банкарската тајна и корпоративниот минимален данок во голема мера ставија крај на децениската конкуренција меѓу земјите за даночните стапки, остануваат бројни можности за намалување на даночните сметки, се вели во извештајот.
На пример, богатите сè повеќе го паркираат богатството во недвижен имот наместо во офшор сметки додека компаниите можат да ги искористат дупките во минималниот корпоративен данок од 15 проценти.
Во меѓувреме, владите се повеќе се натпреваруваат за инвестиции преку субвенции наместо да се натпреваруваат само за ниски даночни стапки, рече Опсерваторијата.