Европската централна банка (ЕЦБ) очекува да види поголем напредок во скротувањето на инфлаторните притисоци, а компаниите и владите мора да се засилат за да спречат натамошно затегнување на монетарната политика, изјавија во средата претставници на ЕЦБ.
Минатиот месец, ЕЦБ паузираше по 10 последователни зголемувања на каматните стапки, а растечкиот став кај инвеститорите е дека нејзиниот следен потег ќе биде намалување, веројатно веќе следниот април, бидејќи растот на потрошувачките цени е веќе под 3%, забавувајќи се од неговото ниво повеќе од 10% за само една година.
Сепак, централните банкари, кои даваа коментари на различни локации низ Европа, се чини дека се обидуваат да ја ублажат еуфоријата околу брзиот пад на цените, велејќи дека целокупната слика е поинаква. Некои претставници на ЕЦБ дури рекоа дека не треба да се исклучи можноста за натамошно зголемување на каматните стапки.
„Има одреден напредок (во базичната инфлација), но тој сè уште не е доволен“, рече главниот економист на ЕЦБ, Филип Лејн во Рига, додавајќи дека не е особено „утешен“ од забавувањето на основната инфлација, бидејќи тоа се должи на поевтината енергија во споредба со една година претходно.
Инфлацијата се забави на 2,9% минатиот месец од повеќе од 10% една година порано, но Лејн предвиде стабилен, па дури и забрзан раст на цените следната година, со стапки во „горниот опсег од 2 проценти или долниот опсег од 3 проценти“ во 2024-та година, пред да се забави назад на 2 % цел во 2025-та година.
Во меѓувреме, гувернерот на Бундесбанк Јоаким Нагел го повтори својот германски колега и член на одборот на ЕЦБ Изабел Шнабел, предупредувајќи дека последната фаза на дејствување на ЕЦБ носи ризици.
„Последниот дел од патот пред да ја достигнеме целта за инфлација може да биде најтежок“, рече Нагел во Лондон.
Шнабел претходно рече дека може да биде потребно многу подолго за забавување на инфлацијата од 3% на 2% отколку што требаше да се забави до сегашното ниво откако таа се забрза по руската инвазија на Украина.
Мартинс Казакс од Латвија и Габриел Махлуф од Ирска дури рекоа дека сè уште не треба да се исклучи можноста за повеќе зголемувања на стапките, и покрај фактот што пазарите ги гледаат шансите на нула.
„Мислам дека е многу рано, премногу рано да разговараме дали треба да почнеме да ги намалуваме нашите стапки. Премногу е рано да се каже дека го достигнавме врвот“ во зголемувањето на стапките, рече Меклафлин во Даблин.
Сопствената анкета на ЕЦБ за инфлациските очекувања на потрошувачите, објавена претходно во средата, покажа дека перцепциите за растот на цените следната година нагло се зголемија во однос на претходниот месец, но останаа стабилни, на ниво малку над целта на банката во следните три години.
Клучен услов за одржување на дезинфлацијата би бил фирмите да почнат да апсорбираат дел од релативно брзото зголемување на платите и да прифатат помал профит, велат Лејн и Нагел.
„Затоа очекувам корпоративните приходи да се намалат во следните квартали и да апсорбираат некои од неодамнешните значителни зголемувања на платите. Ако приходите наместо тоа значително пораснат, високата инфлација ќе се покаже уште поупорна. И тоа ќе ја поттикне ЕЦБ да дејствува“, рече Нагел.
Корпоративните профитни маржи се зголемија во овој период на забрзана инфлација бидејќи компаниите ги зголемија цените многу пред да се зголемат трошоците, искористувајќи ги турбуленциите и градејќи тампон против можноста за уште поголема инфлација во иднина.
„Мораме да видиме како ќе се промени заработката. Колку повеќе фирмите апсорбираат зголемување на платите преку пониски профити, толку повеќе инфлацијата ќе се забави, што пак ќе ги направи работниците помали шанси да преговараат за толку високи зголемувања на платите“, рече Лејн.
Според Нагел, владите исто така треба да ги ограничат трошоците за да го намалат товарот на ЕЦБ.
„ММФ ни кажа пред неколку недели, не прогласувајте победа прерано. Затоа што историјата памети слични случаи каде што беше избрзано“, вели Махлуф.