Историски гледано, според многу историчари, улогата на централната банка расте од основањето на Банката на Англија во 1694 година. Сепак, генералното тврдење е дека концептот на модерна централна банка не се појавил до 20 век и претставува одговор на проблемите во системите за комерцијално банкарство.
Помеѓу 1870 и 1914 година, кога светските валути биле врзани со златниот стандард (gold standard), одржувањето на ценовна стабилност било многу полесно, бидејќи количината на достапно злато било ограничена. Следствено, монетарната експанзија едноставно не можела да се појави од политичка одлука за печатење повеќе пари, па затоа инфлацијата била полесна за контрола. Централната банка во тоа време била првенствено одговорна за одржување на конвертибилноста на златото во валута односно за издавање белешки врз основа на златни резерви на земјата.
На почетокот на Првата светска војна, златниот стандард бил напуштен и станало јасно дека во време на криза, владите се соочуваат со буџетски дефицит (големи трошоци за финансирање на војната) и со потреба од повеќе ресурси. Така, одлучиле дека ќе нарачаат печатење на поголема количина на пари. Со оваа одлука тие се соочиле со зголемена инфлација. По војната, многу влади решиле да го вратат златниот стандард, се со цел да се обидат да ги стабилизираат своите економии. Со ова се зголемила свеста за важноста на независноста на централната банка од која било политичка партија или администрација.
После Големата депресија и последиците од Втората светска војна, светските власти доминантно учествувале и го поддржувале враќањето на централните банки. Ова гледиште произлегува главно од потребата да се воспостави контрола над дестабилизираните економии. Покрај тоа, новите независни држави се одлучиле да ја задржат контролата над сите аспекти од работењето на нивните земји – реакција против колонијализмот. Подемот на успешни економии во источниот блок исто така бил одговорен за зголемено мешање на владата во макроекономијата. Меѓутоа, на крајот, независноста на централната банка од владата се врати во мода во западните економии и преовладува како оптимален начин да се постигне либерален и стабилен економски систем.