Често можеме да слушнеме коментари како: “Децата денес се различни, како дете никогаш така не сум постапил”. Дали децата навистина се различни или се промениле околностите во кои живееме?
Жан Лидлоф во својата книга ” Концептот на континуумот “, укажува дека логиката не дозволува да се верува во еволуцијата, дека некој вид има функција да ги попречува нивните родители во родителството. Денес, новите родители ги повикуваат да “уживаат во децата додека се мали.” Колку време, всушност поминуваме уживајќи во своите деца? Многу родители поминуваат поголемиот дел од своето време спротивставувајќи им се на децата, а не во уживање со нив. Како се случи тоа? Што е тоа што родителите денес прават со потешкотија, а помалку со радост?
Детето, однесувањето и потребите
Кога сите потреби на детето се задоволени и кога детето не е повредено, тоа е извор на радост. Како децата не умеат секогаш да го изразат со зборови што ги повредува, или она што им е потребно, нивните потреби често ги изразуваат со однесување. Кога тие не се извор на радост, децата всушност даваат сигнал дека некоја потреба не е задоволена. Како што е плачот на бебето вид на комуникација чија цел е да нè присили да направиме нешто за да се задоволат потребите на бебето, така и однесувањето на детето има цел да ни го привлече вниманието на некоја негова потреба.
Иронично, кога децата се однесуваат на начин кој сугерира неисполнета потреба, родителите не се обидуваат да ја задоволат потребата, туку да го променат однесувањето на детето. Додека се обидуваме да го промениме однесувањето наместо да ја разбереме и да ја задоволиме потребата, ова однесување ќе продолжи. Ако обрнеме внимание на нашите реакции во такви ситуации, кога однесувањето на децата не излудува, ќе забележиме дека сме под стрес, дека сме презафатени, и генерално, не поминуваме доволно време со нив, со цел да се воспостави врска, да се зацврсти нашиот однос и да се разбереме со нив. Ако обрнеме внимание на нашите реакции кога децата се извор на задоволство, ќе забележиме дека поминуваме време со нив, дека се обидуваме да ги разбереме и да им дадеме време.
Детските потреби често остануваат неисполнети од многу причини. Понекогаш не ги слушаме, бидејќи нашите потреби се посилни. Понекогаш немаме доволно знаење за нивните потреби. Понекогаш не му веруваме доволно на својот внатрешен глас, па веруваме на совет кој е спротивен на потребите на нашите деца. Но, главната причина е дека нашите животи се полни со различни активности и немаме доволно време да поминуваме со децата, ниту доволно време да ги оставиме на мира, кога тоа им е потребно. Една од причините за презафатеност на родителите е недостаток на други возрасни лица во средината во која детето расте. Губење на поширокото семејство е тежок предизвик за родителите и деството.
Како се сменило денешново детство?
Детството денес е сосема различно. Родителите се зафатени, а од децата се очекува да го следат забрзаното темпо на животот. Постојат повеќе работи кои треба да се направат и места на кои да се стигне. Децата денес треба да стигнат во градинка, на училиште, на приватни часови, на тренинг, да играат и на други активности, така што, поминуваат многу време во автомобил, на патот и често го менуваат местото на живеење. На децата им треба време со родителите и време за игра, кое не е претходно испланирано, а тоа не е случај со децата денес. Повеќето деца поминуваат помалку време дома со своето семејство, отколку што тоа беше случај со нивните врсници од предходните генерации.
Повеќето родители се согласуваат дека проблемот обично настанува кога од детето бараме да го “сменат местото”. Излегувањето од куќата во утринските часови и времето кога треба да одат во кревет, претставува мачење. Се чини дека онаа работа во што уживаме со децата е истата таа која не из лудува. Децата живеат во сегашноста. Нивното внимание е целосно фокусирано на задоволување на нивните потреби, чувства и она што тие го прават во моментот. Кога ќе ги брзаме да “излезат веќе еднаш” или ги бркаме “на спиење!”, излегуваме од сегашнината. Обично размислуваме за тоа каде да се добие и што следно да се направи. Како за промена на местото за детето што работи со радост значи дека треба да се остави и природно е да се спротивстави на промената.
Многу родители велат дека уживале во децата додека биле на одмор или кога ги посетиле пријатели и роднини. Кога беа прашани што мислат зошто уживаат во моментите, одговорот е секогаш ист: “Имаме повеќе време и повеќе возрасни луѓе се присутни кои помагаат да се стори се што е потребно, затоа останува повеќе време за нас и повеќе енергија и внимание за децата”.
Како да најдете време во секојдневниот живот?
Родителството никогаш не било, ниту пак треба да биде работа за едно или две лица. Родителите порано имале цело село, племе, или барем пошироко семејство што му помагле во образованието на детето. Денес, само неколку семејства имаат баба, дедо, тетка, вујко или дадилка која живее со нив. Дури и во семејства каде што родителите живеат заедно, барем еден родител поголемиот дел од времето не е дома. Кога само еден возрасен се грижи за детето, подолг временски период, обично нема доволно време или енергија за да обезбеди се што му е потребно на детето. Без оглед на бројот на членови на семејството, факт е дека во одгледување на деца помош од возрасните е секогаш добредојдена.
Кога само еден возрасен се грижи за детето, подолг временски период, обично нема доволно време или енергија за да ги обезбеди сите потреби на детето. Без оглед на бројот на членовите на семејството, факт е дека во одгледувањето на децата помошта на возрасните е добродојдена.
Можеби ќе мораме, чекор по чекор, да почнеме да создадаваме повеќе “возрасни ресурси.” Родителите можат да побараат роднини и пријатели повремено да поминуваат повеќе време со своето семејство. Можеме да поканиме други семејства да не дружат или пријатели да станат дел од “нашето семејство”. Така ќе имаме “избрано пошироко семејство.” Кога ќе имаме повеќе возрасни ќе биде полесно да се задоволат потребите на децата, ќе има се помалку и помалку потреба за конфликт и борба за превласт. Дури и еден час неделно, во присуство на повеќе луѓе, има позитивно влијание врз нашиот однос со децата.
Да се обезбедат повеќе “возрасни ресурси” значи да се обратат за помош. На многу родители тоа тешко им паѓа. Се чувствуваме како да се наметнуваме, или дека се’ треба сами да постигнеме. Меѓутоа, вистината е дека никој од нас не може сам. Сите треба да работиме заедно за да успееме. Децата, кои во моментов се потпираат на нас и бараат да им помогнеме да ги задоволат нивните потреби, еден ден ќе бидат возрасни на кој ќе можеме да се потпреме. Тие ќе бидат во можност да дадат онолку колку што му било подарено.
Ние нема да добиеме втора шанса да “уживаме во нив, додека тие се мали.” Да се задоволат потребите на децата потребно е време, енергија и човечки ресурси. Ако не ги пронајдете ресурсите додека децата се мали, ќе мора да се справиме со неисполнети потреби, кога ќе пораснат. Детството е сега. Колку повеќе “возрасни ресурси” создадеме, толку повеќе потреби ќе бидат исполнети. Со самото тоа повеќе ќе уживате во децата, и додека тие се мали, но и кога ќе пораснат.
Успевате ли да уживате во вашето дете? Колку време минувате во уживањето, а колку во спротивставувањето?