Мозаик 28.05.2018 15:53

Зошто компанија како Amazon не треба да постои?

Зошто компанија како Amazon не треба да постои?

Одличен текст за сите заинтересирани за дигиталната економија и пишувањето. Бидејќи како целина, не би требало да постои компанија како Amazon, која „продава сапун и произведува сапуници“, користи десетици илјади добавувачи и управува со најважната „облачна“ платформа во светот, која во моментов е третата по пазарна капитализација компанија, но генерира помалку профит од „Southwest Airlines“, која е 426 по пазарна капитализација.

Amazon е роден во сајберпросторот, но зазема толку место за магацини, продавници за намирници и друг физички недвижен имот, што е еквивалентно на 90 Empire State згради.

Главниот извршен директор Џеф Безос е најбогат човек во светот, но богатството му е изградено врз работните услови кои според критичарите потсетуваат на роман на Чарлс Дикенс, но сепак тој има доволно големо влијание, за да игра во реклама на „Супер Боул“.

Инвеститорите го сакаат Amazon.com Inc. и покрај, или можеби поради, нејзините противречности. Акционерите ја испратија пазарната вредност на концернот над таа Microsoft Corp. за прв пат на Денот на вљубените, а највисокото ниво од 774 милијарди долари беше постигнато на 12 март. Само Apple и матичната компанија на Google – Alphabet Inc. се повредни, но за разлика од нив, Amazon ги крши сите правила на модерните корпорации.

Рожбата Безос брзо растеше и се здоби со големо влијание во поголемиот дел од своите 24 години, но влезе во нова фаза. Доминацијата не може да се ограничи само на неколку области, како книги, електроника, па дури и компјутерски мрежи. Американскиот новинар Бред Стоун ја напиша книгата „Сè во продавница“ пред некое време. Овој наслов може да одговара на бескрајните амбиции на Безос.

Се чини дека тој сака да се вкорени во секоја индустрија. Испораката на пратки, супермаркети и пакувана храна, облека, камиони, авто делови, фармацевтски производи, брокерски услуги, шминка, билети за концерти, базени и банкарство – само дел од бизнисите во кои компанијата интервенираше или постојат гласини дека има намера да го направи тоа.

Компанијата стана толку голема и тешко разбирлива, што заслужува да се направи преглед на причините и начинот на кој таа ја натера корпоративна Америка да се плаши. Лидерите на најголемите американски компании го спомнаа името на Amazon илјадници пати за време на разговорите со аналитичарите по претставувањето на извештаите минатата година, според различни белешки – повеќе од името на претседателот Трамп и речиси толку често колку и споменувањето на зборот „даноци“. Други компании ставаат глаголи за своите производи: да „гуглаш“ или да „ксерокопираш“. Amazon се претвори во глагол заради штетата, што може да ја направи и на други компании. Да бидеш „Amazoned“ значи уништување на вашиот бизнис, бидејќи компанијата ќе влезе во вашата индустрија.

Но, во 2014 година сè тргна наопаку. Amazon го претстави својот паметен телефон Fire, еден од најголемите неуспеси во историјата на потрошувачката електроника. Тој ја забележа најсериозната квартална загуба пред даноците и каматите – сериозно игнорирана пресвртница и маркер за компанија со историја на тенка или никаква добивка. Растот на приходите во празничната сезона на 2014 година беше најслабиот од 2001 година, а раководството звучеше толку песимистички, како пазарот да почнал да се заштитува или дури да паѓа. Тоа вети дека компанијата ќе биде повнимателна за трошоците за проекти кои не можат да се исплаќаат со години или децении. Во еден момент главниот финансиски директор на Amazon дури и се обиде да ги обвини разочарувачките продажби со студентите, кои се обидувале да заштедат пари, откако изнајмувале учебници. Тоа е смешно оправдување што одговара на подмолна компанија која се бори да се прилагоди на одреден пазар, а не на технолошка суперсила.

Инвеститорите ја изгубија трпеливоста. Во 2014 година, цената на акциите на Amazon падна за повеќе од 20%, што ја направи компанијата многу помалку вредна од Walmart Inc. или кинеската Alibaba, која е слична на Amazon и стана јавна компанија во септември.

Обично еден текст за одредена компанија не треба да содржи премногу броеви – оваа статија на „Bloomberg“ сепак целосно не го почитува ова правило. Во секој став, авторот Шира Овиди обезбедува бизнис податоци, статистика за продажбата и луди доларски суми без да дава премногу причини за славење. И затоа се чита како вистински трилер.